Ortopedik Onkoloji

Ortopedik onkoloji kemik ve yumuşak doku kaynaklı tümörlerin tedavisini yapan bölümdür. İyi huylu, kötü huylu veya lokal agresif olarak sınıflandırılmaktadır. Aynı zamanda alt ve üst ekstremitelerde görülen bu tümörler kemik hücresi kaynaklı, kıkırdak hücresi kaynaklı, yağ dokusu kaynaklı, damar dokusu kaynaklı veya yumuşak doku kaynaklı olarak da köken aldığı dokuya göre de sınıflandırılabilmektedir.

İçindekiler:

• Ortopedik Onkoloji Nedir?
• Otopedik Onkoloji Belirtileri Nelerdir?
• Ortopedik Onkoloji Tanısı Nasıl Konulur?
• Ortopedik Onkoloji Tedavisi Nedir?
• Ortopedik Onkoloji Hastalıkları Nelerdir?
• Sonuç:

Ortopedik Onkoloji Nedir?

Ortopedik onkoloji, kas-iskelet sistemi tümörlerinin tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıbbi bir uzmanlık alanıdır. Bu alan, kemikler, kaslar, eklemler, sinirler ve yumuşak dokular gibi kas-iskelet sisteminin tüm bölümlerinde ortaya çıkabilecek hem iyi huylu (benign) hem de kötü huylu (malign) tümörlerin tedavisi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu uzmanlık alanı, multidisipliner bir yaklaşımla çalışmayı gerektirir. Ortopedik onkologlar, radyologlar, patologlar, medikal onkologlar ve radyasyon onkologları ile yakın işbirliği içinde çalışarak hastalarının tedavi planlarını oluştururlar. Ayrıca, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve fonksiyonel kayıpları en aza indirmek için protezler ve diğer rehabilitasyon yöntemleri de sıkça kullanılmaktadır.

Otopedik Onkoloji Belirtileri Nelerdir?

Ağrı: Kemik veya yumuşak doku tümörlerinin en yaygın belirtisidir. Ağrı genellikle tümörün bulunduğu bölgede hissedilmektedir ve zamanla şiddetlenebilmektedir. Gece ağrıları da sıkça rapor edilmektedir.

Şişlik ve Kitle: Tümörün yer aldığı bölgede gözle görülmektedir veya elle hissedilimektedir bir şişlik veya kitle oluşabilmektedir. Bu kitle, dokunulduğunda ağrılı veya ağrısız olabilmektedir.

Hareket Kısıtlılığı: Tümör, eklem çevresinde bulunuyorsa, eklem hareketlerinde kısıtlılığa neden olabilmektedir. Bu durum, günlük aktiviteleri yapmayı zorlaştırabilmektedir.

Kırıklar: Kemiklerdeki malign tümörler, kemik dokusunu zayıflatarak kırılgan hale getirebilmektedir. Bu nedenle, minimal travma veya normal aktiviteler sonucu ani kırıklar meydana gelebilmektedir.

Genel Semptomlar: İleri evre tümörlerde, kilo kaybı, yorgunluk, ateş ve gece terlemeleri gibi genel kanser belirtileri de görülebilmektedir.

Nörolojik Belirtiler: Omurga veya sinir çevresinde yer alan tümörler, sinir basısına bağlı olarak uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük ve bazen felç gibi nörolojik belirtilere yol açabilmektedir.

Ortopedik Onkoloji Tanısı Nasıl Konulur?

Ortopedik onkoloji tanısı, multidisipliner bir yaklaşımla gerçekleştirilmektedir ve bir dizi klinik, radyolojik ve patolojik değerlendirme gerektirmektedir. İşte ortopedik onkoloji tanısının konulmasında izlenen başlıca adımlar:

1. Hasta Öyküsü ve Fizik Muayene: İlk adım, hastanın tıbbi öyküsünün ve şikayetlerinin detaylı bir şekilde alınmasıdır. Ortopedik onkolog, belirtilerin başlangıcı, süresi, şiddeti ve diğer ilgili faktörler hakkında bilgi toplar. Ardından, fizik muayene yaparak tümörün yerini, boyutunu ve etkilediği dokuları değerlendirir.
2. Görüntüleme Yöntemleri: Tanının doğrulanması ve tümörün yaygınlığının belirlenmesi için çeşitli görüntüleme teknikleri kullanılmaktadır:
   • Röntgen: Kemik tümörlerini değerlendirmek için temel bir yöntemdir.
   • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Yumuşak doku ve kemik iliği tutulumunu ayrıntılı olarak gösterir.
   • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapısını ve tümörün yayılımını daha ayrıntılı görselleştirir.
   • Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): Metabolik aktiviteyi değerlendirerek, tümörün malign olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilmektedir.
3. Biyopsi: Kesin tanı için tümörden örnek alınması gereklidir. Biyopsi, cerrahi veya iğne biyopsisi şeklinde yapılabilmektedir. Patolog, alınan doku örneğini mikroskop altında inceleyerek tümörün türünü ve derecesini belirler.
4. Laboratuvar Testleri: Kan testleri, tümör belirteçlerinin seviyelerini ölçerek tanıyı destekleyebilmktedir ve hastanın genel sağlık durumu hakkında bilgi verebilmektedir.
5. Genetik Testler: Bazı durumlarda, genetik analizler tümörün moleküler özelliklerini ve olası hedefe yönelik tedavi seçeneklerini belirlemek için kullanılmaktadır.

Tüm bu adımların ardından, ortopedik onkologlar ve diğer uzmanlar, elde edilen verileri değerlendirerek doğru tanıyı koyar ve uygun tedavi planını oluşturur. Erken ve doğru tanı, tedavi sürecinin başarısı için kritik öneme sahiptir.

Ortopedik Onkoloji Tedavisi Nedir?

Ortopedik onkoloji tedavisi, kas-iskelet sistemi tümörlerinin türüne, yerleşimine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak multidisipliner bir yaklaşımla planlanmaktadır. Tedavi genellikle cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavilerin bir kombinasyonunu içerir.

Cerrahi tedavi, ortopedik onkoloji tedavisinin temelini oluşturur. Tümörün çıkarılması, sağlıklı dokuların korunması ve fonksiyon kaybının en aza indirilmesi amacıyla gerçekleştirilmektedir. Gerektiğinde, rekonstrüktif cerrahi teknikleri ile protezler veya greftler kullanılarak, etkilenen bölgenin yapısal ve fonksiyonel bütünlüğü sağlanır.

Kemoterapi, özellikle malign tümörlerde cerrahi öncesi (neoadjuvan) veya sonrası (adjuvan) olarak kullanılarak, tümör hücrelerinin büyümesini durdurmayı veya yok etmeyi hedefler. Bu tedavi, vücudun diğer bölgelerine yayılmış olabilecek mikroskopik tümör hücrelerini de ortadan kaldırabilmektedir.

Radyoterapi, tümör hücrelerini öldürmek veya küçültmek için yüksek enerjili radyasyon kullanır. Bu tedavi, cerrahiye alternatif olarak veya cerrahi sonrası kalıntı tümör dokusunu yok etmek için uygulanabilmektedir.

Hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi, tümörün moleküler ve genetik özelliklerine göre tasarlanmış tedavilerdir. Bu tedaviler, tümör hücrelerine spesifik olarak saldırarak, sağlıklı hücrelere zarar vermeden etkili olmayı amaçlar.

Ortopedik onkoloji tedavisinde, hasta takip ve rehabilitasyonu da önemli bir yer tutar. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, hastanın yaşam kalitesini artırmak, fonksiyonel bağımsızlığı sağlamak ve tedavi sonrası komplikasyonları en aza indirmek için gereklidir. Hastanın psikolojik desteği ve beslenme danışmanlığı da tedavi sürecinin önemli bileşenlerindendir.

Ortopedik Onkoloji Hastalıkları Nelerdir?

Ortopedik onkoloji, kas-iskelet sistemi tümörlerinin tanı ve tedavisi ile ilgilenen bir uzmanlık alanıdır. Bu alanda çeşitli benign (iyi huylu) ve malign (kötü huylu) tümörler bulunmaktadır. En sık rastlanan ortopedik onkoloji hastalıkları arasında osteosarkom, kondrosarkom, Ewing sarkomu ve yumuşak doku sarkomları yer alır.

Osteosarkom, kemiklerde en yaygın görülen malign tümördür ve genellikle gençlerde, özellikle uzun kemiklerin metafiz bölgelerinde ortaya çıkar. Hızlı büyüyen ve agresif bir yapıya sahip olan osteosarkom, erken dönemde tedavi edilmezse metastaz yapabilmektedir.

Kondrosarkom, kıkırdak dokusundan kaynaklanan malign bir tümördür. Daha çok orta yaşlı ve yaşlı bireylerde görülmektedir. Bu tümör, yavaş büyüyen ancak cerrahi müdahale gerektiren bir yapıya sahiptir çünkü radyoterapi ve kemoterapiye genellikle dirençlidir.

Ewing sarkomu, kemiklerde ve yumuşak dokularda görülebilen agresif bir tümördür. Genellikle çocuklar ve gençlerde teşhis edilmektedir. Hızlı büyüyen bu tümör, kemoterapi, cerrahi ve radyoterapi kombinasyonu ile tedavi edilmektedir.

Yumuşak doku sarkomları, kaslar, yağ dokusu, sinirler ve kan damarları gibi yumuşak dokulardan kaynaklanır. Liposarkom, rabdomiyosarkom ve sinoviyal sarkom gibi çeşitli alt türleri bulunmaktadır. Bu tümörlerin tedavisi, tümörün yerleşimine, büyüklüğüne ve türüne bağlı olarak cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiyi içerebilmektedir.

Bu hastalıkların yanı sıra, benign tümörler de ortopedik onkoloji kapsamında değerlendirilmektedir. Osteoid osteoma, osteokondrom ve dev hücreli tümör gibi benign tümörler, genellikle cerrahi müdahale ile başarılı bir şekilde tedavi edilmektedir. Ortopedik onkoloji hastalıklarının tedavisi, hastanın yaşam kalitesini korumak ve uzun vadeli sağlığı sağlamak amacıyla multidisipliner bir yaklaşımla planlanmaktadır.

Sonuç:

Ortopedik onkolojide erken teşhis büyük önem taşır çünkü erken evrede yakalanan tümörler daha başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle, ortopedik onkologlar, hastalarının semptomlarını dikkatle değerlendirir ve gerekli görülen görüntüleme ve biyopsi gibi tanısal testleri uygular. Genel olarak, ortopedik onkoloji, hastaların uzun vadeli sağlığı ve yaşam kalitesini korumayı hedefleyen kapsamlı bir tedavi yaklaşımı sunar.